Jak w większości krajów, taki i we Francji potencjalny turysta poruszając się w terenie opiera się na systemie znaków i oznakowań umożliwiających sprawne dotarcie do celu.
Ze względu na rozległość tematu w tym wpisie skupię się wyłącznie na oznakowaniu wykorzystywanym w turystyce pieszej.
Standard oznakowania szlaków
System oznakowania szlaków turystycznych we Francji zorganizowany jest w ramach Francuskiej Federacji Turystki Pieszej (Federation Francaise de la Randonnee Pedestre (FFRandonnée)) i opiera się na trzech poziomach szlaków:
- Grande Randonnée (GR) – długodystansowy szlak turystyczny o znaczeniu ponadregionalnym zatwierdzony przez Federację. Nazwa składa się z przedrostka GR, liczby oznaczającej kolejny szlak i nazwy, np.: GR65, le chemin de Compostelle via le Puy. Oznakowanie w terenie w formie kombinacji białego i czerwonego paska.
- Grande Randonnée de Pays (GR de Pays) – długodystansowy szlak zamykających się ramach jednego regionu. Może stanowić pętlę, którą można pokonać w ciągu kilku dni na przykład o długości ok. 100 km. Nazwa poprzedzona przedrostkiem GR de Pays z nazwą, np.: GR de Pays de la Brenne. Oznakowanie w terenie w formie kombinacji żółtego i czerwonego paska.
- Promenade et Randonnée (PR) – trasy spacerowe i wycieczkowe. Mogą występować w formie pętli lub liniowej do pokonania w ciągu jednego dnia. Za jeden dzień przyjmuje się 20-25 km lub 8 km marszu w górach. Nazwa szlaku składa się z numeru oraz nazwy opisującej szlak (nazwa geograficzna, historia, dziedzictwo itp.). Oznakowanie w terenie w formie kombinacji żółtego paska.
Graficznie oznakowanie poszczególnych typów szlaków można przedstawić w formie poniższego diagramu:
Wymiary paska służącego do oznakowania szlaków są jednolite i ustalone na 10 x 2 cm. Gwarantuje to ich rozróżnialność i rozpoznawalność od innych symboli występujących w terenie. Powyższe oznakowanie występuje w formie malowanej, naklejek, plastikowych i aluminiowych tabliczek na drzewach, słupach, ścianach, skałach itp. Teoretycznie oznakowanie powinno występować co ok. 150 m, ale to wszystko zależy od terenu.
Wyjątki w oznakowaniu szlaków
Oczywiście, tak jak wszędzie, tak i we Francji można spotkać odstępstwa od stosowanego systemu. Przykładem może być indywidualne oznakowanie szlaków np. w Parku Narodowym Calanque (Parc national des Calanques) koło Marsylii lub masywie Św. Wiktorii koło Aix-en-Provence, gdzie zastosowano dodatkowe inne kolory szlaków (zielony, czerwony, brązowy, czarny), trzymając się jednak ogólnych wytycznych ich znakowania. Odmiennie jest w Alzacji gdzie przyjęto dodatkowo oznakowanie w formie znaków graficznych (kolorowe trójkąty, kwadraty, krzyże itp.) ale to materiał na oddzielny opis.
Zdjęcie. Calanques, okolice Cassis. Po lewej oznakowanie szlaku GR i zielonego PR. Po prawej oznakowanie nieprawidłowego kierunku dla szlaku GR i niebieski znak szlaku PR. Dodatkowo położenie niebieskiego znaku wskazuje kierunek marszu.
Oprócz tego na odnodze oficjalnego szlaku możemy trafić na modyfikację znaku polegającą na zastosowaniu przerywanej kreski, strzałki lub trzech kropkach. W każdym razie czasem warto zejść ze szlaku i zobaczyć dokąd taka odnoga nas zaprowadzi.
Do tego występuje odmienne oznakowanie szlaków tak zwanych historycznych np. Via Francigena, czy ścieżka Stevensona, które w terenie oznaczone są swoimi znakami graficznymi.
Odmienną formę stanowi oznakowanie szlaków do Santiago de Compostela, gdzie przyjęto standardowe oznakowanie europejskie w formie żółtej muszli na niebieskim tle. Teoretycznie przyjmuje się, że widząc ten znak jesteś na dobrej drodze. Jednak w niektórych regionach można spotkać się z interpretacją, gdzie np. promienie muszli wskazują kierunek. Może jednak być również odwrotnie. Dlatego należy mieć baczenie na rozmieszczone znaki w terenie.
Drogowskazy kierunkowe
Aby nie zgubić się na skrzyżowaniu szlaków ustawia się na nich drogowskazy kierunkowe. Wygląd drogowskazów jest również znormalizowany i zbliżony do poniżej zamieszczonego schematu.
Standardowy drogowskaz powinien zawierać:
- logo sektora Francuskiej Federacji Turystyki Pieszej;
- nazwę skrzyżowania na którym się znajdujemy;
- wysokość na której znajduje się skrzyżowanie;
- strzałki kierunkowe wskazujące kierunek poruszania się;
- oznakowanie szlaków GR w formie biało-czerwonego znaczka z numerem szlaku, jeśli występuje;
- oznakowanie szlaków GR Pays, PR, rowerowych, konnych, tematycznych itp.
- najbliższe skrzyżowanie szlaków. Tam powinien znajdować się kolejny drogowskaz kierunkowy.
Wersja drogowskazu stosowana w okolicach Ardeche.
Przedstawiony powyżej drogowskaz spotykany w okolicach Ardeche zawiera prawie wszystkie elementy standardowego znaku. Zasadnicze różnice to:
- brak oznakowania loga sektora FFTP,
- zamiast tego słupek zakończono głowicą kierunkową. Głowica jest zorientowana według kierunków świata, co ułatwia orientację w terenie:
- E (Est) – wschód,
- O (Ouest) – zachód,
- N (Nord) – północ,
- S (Sud) – południe.
Oczywiście ustawienie drogowskazów czasem odbiega od standardu i można spotkać się z innymi formami wskazywania kierunków np. w trudnodostępnym terenie górskim.
Ocena szlaków turystyczny
W tym miejscu poruszę temat specyficznego oznakowania, którego nie znajdziecie w terenie na drogowskazach, plakietkach itp. Mowa tu o ocenie szlaków turystycznych ustanowionej jako standard przez FFRandonnee. Klasyfikuje ona szlaki ujmując stronę techniczną, bezpieczeństwa i wyposażenia tras turystycznych.
Ocenie poddany jest:
- wysiłek – aby określić trudność szlaku pod względem fizycznym można skorzystać z przygotowanego modułu do którego ładuje się odpowiedni plik trasy. Im wyższy wynik tym trudniejsza trasa.
- technika – techniczność szlaku determinuje jego trudność;
- ryzyko – kryterium, które ma duże znaczenie przy ocenie trudności szlaku.
Powyższa ocena może pojawiać się w oficjalnych przewodnikach, ustawionych w terenie mapach i schematach szlaków turystycznych w celu oceny trudności szlaku. Może nie przyda się w trakcie pokonywania szlaku, ale na pewno będzie przydatna w trakcie przygotowania wędrówki.
Szczegóły w zakresie klasyfikacji szlaków znajdziesz w oficjalnym przewodniku oraz dedykowanej stronie internetowej.
Więcej szczegółów na temat oznakowania szlaków można znaleźć na stronie internetowej Francuskiej Federacji Turystki Pieszej.
Jeśli masz inne doświadczenia w tym temacie, napisz. Dokonam aktualizacji tematu, tak aby każdy kto odwiedza Francję pewnie czuł się na szlaku turystycznym.